In erfrecht is het belangrijk twee zaken uit elkaar te houden, enerzijds de erfregeling die bepaalt wie wat erft, en anderzijds de regeling van de successierechten, die bepaalt wie waar betaalt. Deze bijdrage is uitsluitend bedoeld voor Belgen met bezittingen in Spanje, aangezien Nederlanders onder een andere regeling vallen.

Erven in Spanje

Om deze materie wat éénvoudiger samen te vatten moet er een onderscheid gemaakt worden tussen het erfrechtelijk luik enerzijds en het fiscale luik anderzijds.

We beperken ons hier enkel tot een Belg of Nederlander die rijksinwoner is in België of Nederland en die een tweede verblijf in Spanje nalaat aan haar of zijn echtgenote en aan de kinderen die ook allemaal rijksinwoner zijn in Belgë of Nederland.

Welk recht is van toepassing op de verdeling van de nalatenschap?

Sinds de Europese erfrechtverordening van toepassing werd, wordt het recht van de woonplaats van de erflater toegepast op de verdeling van zijn nalatenschap eender waar in Europa, tenzij de erflater voordien, bij testament, heeft gekozen voor de toepassing van het recht van het land van zijn nationaliteit. Bij het overlijden van een Belgisch rijksinwoner met de Belgische nationaliteit, is bijgevolg het Belgische recht van toepassing op de verdeling van de nalatenschap in Spanje. Hetzelfde geldt voor een Nederlander met Nederlandse nationaliteit, waarop bijgevolg het Nederlands recht van toepassing zal zijn op de nalatenschap in Spanje.

Dit is belangrijk om te weten op welke manier de nalatenschap in Spanje (uw tweede verlijf of uw Spaanse bankrekening) zal verdeeld worden, zij het naar de langslevende, zij het vruchtgebruik-blote eigendom, zij het naar kinderen etc. Deze verdeling hangt dus af het Belgisch recht, dan wel Nederlands recht, eventueel een testament en/of het huwelijkcontract van de erflater.

Op het moment van overlijden stelt de Notaris in België of Nederland notaris een Europese verklaring van erfrecht op die als basis zal dienen voor de opmaak van de notariële akte in Spanje. 

Ons kantoor heeft een breed netwerk van Notarissen In België en in Nederland die het geheel samen met ons kantoor in goede banen leiden.

Is er een Spaans testament nodig?

In de situatie die we hier bespreken, zijnde een Belgisch of Nederlands rijksinwoner met met een tweede verblijf in Spanje, is het in de meeste gevallen absoluut niet nodig een Spaans testament op te stellen. De verdeling gebeurt immers volgens het Belgisch of Nederlandse recht. Kiest u toch voor een alternatieve verdeling, dan raden wij aan dit bij uw Belgische of Nederlandse notaris op te stellen.

Moet in Spanje iets ondernomen worden om de nalatenschap te aanvaarden?

De nalatenschap van een Belgisch rijksinwoner valt open in België, en die van een Nederlandse rijsinwoner in Nederland. Het Spaans onroerend goed zal zowieso in de Belgische of Nederlandse notariële akte van aanvaarding opgenomen en verdeeld worden. Hiernaast moet er in Spanje ook een notariële akte van aanvaarding worden opgesteld en door de erfgenamen ondertekend worden, hetgeen veelal met volmacht wordt gedaan. 

Waar moet ik successierechten betalen?

In geval de erflater Belgisch rijkswoner is, moeten er in België successierechten betaald worden op wat er wereldwijd door de erflater wordt nagelaten.

Hetzelfde geldt voor Nederland waar de in Nederland wonende erfrgenamen in Nederland erfenisrechten dienen te betalen op wat zij wereldwijd van de erflater erven.

De waarde van de Spaanse goederen worden opgeteld bij de waarde van het vermogen van de erflater dat zich in België, Nederland of in andere landen bevindt.

Hiernaast moet er ook in Spanje aangifte gedaan worden van de successierechten, maar uiteraard enkel op de goederen in Spanje. De succiessierechten verschillen van regio tot regio. In de meeste regio's gelden grote vrijstellingen, waardoor in de praktijk in veel regio's bijna niets verschuldigd is. 

PRAKTISCH:

Wanneer wij in het bezit zijn van alle informatie, zullen wij met de gegevens van de erfgenamen en de gegevens van de overledene de tweetalige notariële volmacht (Nederlands-Spaans) opmaken die de ergenamen bij hun huisnotaris in België of Nederland dienen te verlijden. Deze volmacht dient voorzien te worden van de Apostille van Den Haag, opdat de volmacht rechtsgeldig in Spanje kan gehanteerd worden.

Door middel van deze volmacht kunnen wij de NIE-nummers aanvragen voor de erfgenamen. Dit is een Spaans fiscaal identificatienummer voor buitenlanders waarover ieder persoon die een eigendom aanwerft in Spanje (aankoop, nalatenschap, schenking) dient te beschikken.

Wanneer wij de waardebepaling van de onroerende goederen hebben gemaakt op basis van de fiscale gegevens evenals in het bezit zijn van de saldocertificaten van de banken kunnen wij een eerste berekening maken van de successierechten. Elke regio heeft zo zijn eigen vrijstellingen.

Vervolgens zullen wij overgaan tot het opstellen van de notariële akte van aanvaarding van nalatenschap in samenspraak met de Spaanse notaris. Na akkoord van de erfgenamen over de inhoud van de akte, zal de akte door één van onze medewerkers verleden worden in naam van de erfgenamen door middel van de notariële volmacht welke voorheen bij de huisnotaris in België of in Nederland werd verleden.

Na het verlijden van de akte van aanvaarding van nalatenschap, zullen wij voor de niet- residenten in Spanje een aangifte doen van de successierechten in Madrid en vervolgens wordt de akte ingeschreven in het respectievelijke eigendomsregister op naam van de erfgenamen. Tevens zullen wij contact opnemen met de nutsmaatschappijen; administraties van gemeenschappen van eigenaren, lokale belastingsdiensten, etc. om de bestaande belastingen en contracten over te zetten op naam van één van de erfgenamen. 

Omwille van de nieuwe SEPA-regeling is het in de meeste gevallen niet vereist dat de erfgenamen een bankrekening openen in Spanje. Eventueel te betalen kosten of belastingen in Spanje kunnen via onze klantenrekening worden betaald.

Na het verlijden van de akte, kunnen wij eveneens, indien gewenst, het saldo van de fondsen op de Spaanse bankrekening van de overledene vrijmaken en deze afsluiten.

Voor meer vragen, staan wij uiteraard ter uwer beschikking.